Ο «Δημοσιογράφος» και το πρόσωπο του τέρατος.

Του Κωστή Παπαϊωάννου

 Έχουν συχνά καυτηριαστεί η αισθητική και οι πρακτικές ορισμένων ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως η χαμηλού επιπέδου δημοσιογραφία είναι ελληνική εφεύρεση ή αποκλειστικότητα. Στη χώρα μας όμως έχει γίνει κυρίαρχη. Δεν είναι η περιθωριακή απόφυση μιας ευρύτερης βιομηχανίας της ενημέρωσης, ένα υποπροϊόν που απευθύνεται σε κάποια προεπιλεγμένη ομάδα-στόχο.

Με βάση τον βαθμό επιρροής της στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα είναι επικρατούσα.

Πρωταγωνιστούν τηλεοπτικές περσόνες που αλλού θα ήταν εκφράσεις ενός γραφικού «μιντιακού λούμπεν». Αρχιερέας της σχολής αυτής, ο τηλεοπτικός εισαγγελέας. Έχει πολλάκις καταδικασθεί για καταπάτηση κάθε έννοιας δεοντολογίας, αλλά καμαρώνει για τα πρόστιμα που του επιβάλλονταν όποτε κατασπάραζε ανθρώπους στη ζούγκλα του. Ανήγαγε την παραδημοσιογραφική παρανομία (της κρυφής κάμερας, της παραβίασης προσωπικών δεδομένων, της λαθρανάγνωσης ημερολογίων) σε ύψιστο λειτούργημα. Εκμεταλλεύτηκε χρόνιες παθήσεις της δημόσιας ζωής, όπως την υποκατάσταση ελεγκτικών μηχανισμών και την έλλειψη λογοδοσίας. Εκπέμπει τηλεοπτικό μεσσιανισμό υποσχόμενος πως θα διορθώσει δυσλειτουργίες των θεσμών λειτουργώντας εξωθεσμικά. Με τον τρόπο αυτόν, άλλο τίποτα δεν κάνει από το να συντελεί στη διαιώνιση της κρίσης. Αποτελεί άλλωστε και ο ίδιος αναπόσπαστο μέρος των προβλημάτων που πολεμά. Χωρίς αυτά δε θα υπήρχε, αφού αντλεί τη νομιμοποίησή του από τις παθογένειές μας, την παράλυτη διοίκηση και τη διαφθορά. Ισχύς του, το δέος των σιωπηλών καλεσμένων μπροστά στην παντοδύναμη ρομφαία του. Τι να πούνε οι καλεσμένοι άλλωστε, εδώ μπροστά του χτυπάνε προσοχή μεταμελημένοι βουλευτές. Και μαζί τους φροντίζει να τρέμουμε όλοι εμείς, καθώς μας κλείνει το μάτι από την οθόνη ψιθυρίζοντας «έχω ράμματα για τη γούνα σου».

Όλο και περισσότερο η εμπορική τηλεοπτική δημοσιογραφία διολισθαίνει προς την εφαρμογή αυτής της πετυχημένης συνταγής. Όσα περιγράφηκαν αφορούν ευρέως το τηλεοπτικό μας τοπίο και όχι απλώς ένα πρόσωπο. Γι΄ αυτό, από όλα όσα γίνονται γύρω μας εστιάζουμε σε αυτή μόνο την πλευρά του τρέχοντος σκανδάλου. Επειδή ακριβώς δεν είναι μεμονωμένη. Το τελευταίο διάστημα μεγάλο μέρος της τηλεοπτικής αλλά και της πολιτικής μας αγοράς λειτουργεί σε τέτοιο πλαίσιο: αλληλοκαρφώματα, ψεύδη και υποκλοπές. Είναι απόλυτη ανάγκη μέσα σε όλη αυτήν την αποφορά να διαφυλάξουμε κάτι αλώβητο, έστω κι αν αυτό είναι μόνο η οργή μας. Οφείλουμε λοιπόν να κρατήσουμε μια εικόνα του τέρατος στη μνήμη μας. Ας διαλέξει ο καθένας τη δική του. Δύσκολα πάντως θα διαφωνήσει κανείς με την άποψη πως η υποψία της πολιτικής διαπλοκής είναι εξίσου βλαπτική για την κοινωνική μας υγιεινή με τη βεβαιότητα της δημοσιογραφικής αλητείας.

 

Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

 

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 28/01/2008