Προάγγελος του ατυχήματος ο κίνδυνος και η επικινδυνότητα.

Δημοσιεύθηκε από τον εργαζόμενο: “Τίμαιο”

Η μέχρι τώρα αντιμετώπιση των ατυχημάτων στους χώρους εργασίας , εμφανίζει μια νοοτροπία λογιστική, η όποια έχει να κάνει με το ποιος χρεώνεται το ατύχημα, καθώς και με ποιος το πιστώνεται κάθε τόσο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να οδηγούμαστε στο ατύχημα συντομότερα, με μαθηματική ακρίβεια. Διότι όπως είναι φυσικό κανείς δεν θέλει να χρεωθεί την εγκυμοσύνη του και τον τοκετό του.

Πριν εκδηλωθεί το όποιο ατύχημα θα πρέπει να δημιουργηθούν όλες εκείνες οι κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν την γέννηση του. Οι συνθήκες αυτές δεν δημιουργούνται τυχαία. Είναι αποτέλεσμα ανθρωπίνων επιλογών, είτε αυτές οι επιλογές προέρχονται από τους εργαζόμενους, είτε από τους εργοδότες (αναφερόμενοι πάντα στον χώρο εργασίας).

Έτσι αμέσως εμφανίζεται το ερώτημα, είναι δυνατών να ελέγξουμε τις ανθρώπινες επιλογές και κατ’ επέκταση, τις συνθήκες εκείνες που ευνοούν την γένεση του ατυχήματος;

Η απάντηση είναι πως ναι, έχουμε την δυνατότητα αυτή, διότι οι άνθρωποι δημιουργούν τις συνθήκες εργασίας και όχι οι συνθήκες αυτές τους ανθρώπους. Απαιτείται αρχικά πριν φτάσουμε στον έλεγχο των επιλογών, να αντιμετωπίσουμε το ατύχημα ως κοινό εχθρό και ανασταλτικό παράγοντα της ζωής, της υγείας και των παραγωγικών διεργασιών, ποτέ όμως ως παράπλευρη απώλεια των στόχων παραγωγής, ή ακόμη-ακόμη της μεγιστοποίησης των κερδών.

Προσπαθώντας κάθε φορά να μεταθέσουμε την εμφάνιση του ατυχήματος στις στήλες της χρέωσης ή της πίστωσης των κατεχόντων των μέσων παραγωγής ή των εργαζομένων σ’ αυτά, χάνουμε τον πόλεμο.

Τέτοιες πρακτικές απενεργοποιούν όλες τις επιστημονικές και κοινωνιολογικές μεθόδους διερεύνησης, ερμηνείας και αντιμετώπισης των συνθηκών και αιτιών που είναι υπεύθυνες για την δυναμική εμφάνιση του κινδύνου πρόκλησης του ατυχήματος.

Διότι στην πρόκληση ενός ατυχήματος δεν συμβάλουν και λαμβάνουν μέρος, μόνον τεχνικοί και οικονομικοί παράγοντες μα και οι κοινωνικοί με ισοβαρή συμμετοχή στην εκδήλωση του.

Προάγγελος του ατυχήματος είναι ο κίνδυνος και η επικινδυνότητα.

Τι είναι κίνδυνος και Τι είναι επικινδυνότητα;

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, Κίνδυνος είναι: «οτιδήποτε που έχει τη δυναμική να προκαλέσει βλάβη.

Οι κίνδυνοι μπορούν να επηρεάσουν τον άνθρωπο, την ιδιοκτησία, τις διεργασίες και μπορούν να προκαλέσουν ατυχήματα, να έχουν συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, απώλεια παραγωγής, ζημιά σε εξοπλισμό κτλ.

Η εργασιακή επικινδυνότητα παραπέμπει στην πιθανότητα και σοβαρότητα ενός τραυματισμού ή ασθένειας που οφείλεται στην έκθεση στον κίνδυνο».

Τα ατυχήματα και η υγιεινή στον χώρο εργασίας καθώς και οι επαγγελματικές ασθένειες δεν είναι θείο δώρο, μα αποτέλεσμα της εργασίας και των συνθηκών που λαμβάνουν χώρα σ’ αυτή.

Ολοκληρώνοντας την αρχική μου αναφορά στο θέμα των ατυχημάτων (θα επανέλθω με αναφορές στα ατυχήματα καθώς και των επαγγελματικών ασθενειών, όπως επίσης και με τον σχολιασμό προσφάτων «παρ’ ολίγον!!» ατυχημάτων που μπορεί και να μην ήταν τέτοια), θα ήθελα να παραθέσω τμήμα του άρθρου που έγραψε ο Γ. Κ. Τούντας (Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής).

«…. Οι επιπτώσεις της εργασίας στην υγεία των εργαζομένων αφορούν, κυρίως, δύο μεγάλες κατηγορίες προβλημάτων. Τα εργατικά ατυχήματα και τα επαγγελματικά νοσήματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του που υπάρχουν για τη δεκαετία του 1990, στον κόσμο συνέβαιναν περί τα 120 εκατ. εργατικά ατυχήματα κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα να σημειώνονται 200.000 περίπου θάνατοι.

Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σύνολο περίπου 120 εκατ. εργαζομένων, κάθε χρόνο καταγράφονται σχεδόν 10 εκατ. περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών παθήσεων. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα αποτελέσματα μελέτης για την υποκειμενική εκτίμηση της υγείας των ευρωπαίων εργαζομένων, μόνο το 1/3 των ερωτηθέντων θεωρούν τον εαυτό τους υγιή, ενώ σε υψηλόμισθους υπάλληλους το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 55%.

Όμως, εκτός από τα εργατικά ατυχήματα και τα επαγγελματικά νοσήματα, τα τελευταία χρόνια δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη νοσημάτων, που σχετίζονται με την εργασία χωρίς να συγκαταλέγονται στα επαγγελματικά νοσήματα, καθώς και στη μελέτη των επιδράσεων του εργασιακού στρες στην υγεία των εργαζομένων.

Όλες αυτές οι επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων είναι άνισα κατανεμημένες κοινωνικά. Η συχνότητα του 80% των 100 πρώτων αιτιών θανάτου είναι μεγαλύτερη στους χειρώνακτες εργάτες σε σύγκριση με τους εργαζόμενους σε γραφεία.

Σημαντικές είναι και οι άμεσες ή έμμεσες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών παθήσεων. Το άμεσο κόστος των επαγγελματικών ατυχημάτων και παθήσεων (δαπάνες περίθαλψης, επιδόματα, αποζημιώσεις, πρόωρες συντάξεις) στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 30 δισ. δολάρια το χρόνο. 

Το έμμεσο κόστος από χαμένες ώρες εργασίας, ζημιές στον εξοπλισμό, διοικητικές δαπάνες, καθώς και από τα ψυχολογικά προβλήματα του θύματος και της οικογένειάς του, είναι σημαντικά μεγαλύτερο, αλλά και πολύ δύσκολο να υπολογιστεί».

Εις το επανιδείν, επανορώντας σχετικά θέματα.

“Τίμαιος”